Geschiedenis van de Leidsebuurt

Het Leidseplein en de Leidsebuurt zijn ontstaan na de stadsuitleg van 1663. Door de groeiende bevolking werd in de tweede helft van de zeventiende eeuw in Amsterdam besloten de bestaande grachtenstructuur naar het oosten toe uit te breiden. Loodrecht op de nieuwe grachten werden straten en grachten aangelegd.

De naam Leidsebuurt

De naam Leidsebuurt werd ontleend aan de Leidsepoort, de stadspoort, waar de weg naar Leiden begon. Deze stadspoort werd in 1862 gesloopt.

Leidsebuurt, wagenplein

De Leidsebuurt was een van de eerste grote wagenpleinen. De boeren en handelaren die door de Leidsepoort de stad in kwamen stalden hier hun paard en rijtuig, om hun zaken in de stad verder te voet af te handelen. Op het plein trof men dan ook een groot aantal stalhouders, wagenmakers, hoefmeesters en herbergen aan. In 1774 werd op de Leidsebuurt de eerste stadsschouwburg gebouwd.

De eerste tram en bus

De industriële revolutie en de daarmee samenhangende nieuwe soorten van vervoer zorgden ervoor dat het uiterlijk van de stad, en dus ook de Leidsebuurt en de Leidsebuurt, veranderde. Op 17 augustus 1900 werd de eerste elektrische tramlijn van de Leidsebuurt naar de Brouwersgracht geopend. Tweeëntwintig jaar later vertrok de eerste autobus van het Leidsbosje naar Betondorp. Vooral de elektrische tram zorgde voor een veranderend straatbeeld. Niet alleen rails, maar ook bovenleidingen en wachthuisjes waren nodig voor het nieuwe vervoersmiddel. Bruggen moesten worden verbreed om ruimte te geven aan tram en auto. De wegen langs het Kleine-Gartmanplantsoen en de Stadsschouwburg werden beide in de eerste decennia van de twintigste eeuw verbreed.

Leidsebuurt, parkeerplein

 Met de toename van het aantal auto s ontstond het parkeerprobleem. Vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw werden pleinen die geen specifieke functie meer hadden in Amsterdam gebombardeerd tot parkeerpleinen. Eén van die pleinen was de Leidsebuurt.

Vanaf begin jaren zeventig werd de Leidsebuurt gedeeltelijk autovrij, nadat de Leidsestraat voor autoverkeer werd afgesloten. Daarmee verdween ook de parkeerfunctie van de Leidsebuurt.

Vertier

De Leidsebuurt en omgeving is, ondanks het veranderde beeld en gebruik door de eeuwen heen, altijd een plek gebleven waar reizigers aankomen, vertrekken en overstappen, en waar door het diverse aanbod aan diensten en functies veel verschillende mensen elkaar passeren en ontmoeten. Een knooppunt tussen de stadsdelen Centrum, West en Zuid. De afgelopen decennia is de nadruk van de bedrijvigheid en het bezoek aan de Leidsebuurt komen te liggen op vertier (cultuur, horeca).